Kleine vos op herfstaster Vlinders zijn helaas al jaren de sterkst bedreigde diergroep in Nederland. Veel vlindersoorten en leefgebieden van vlinders zijn verdwenen. Dat is niet alleen doodzonde, maar ook slecht voor de natuur. Vlinders zijn namelijk een belangrijke schakel in de voedselketen. Denk bijvoorbeeld aan de honderden rupsen die vogels aan hun jongen voeren. Daarnaast bestuiven vlinders bloemen als ze bloemen bezoeken om de nectar op te zuigen. Als laatste staan vlinders voor kwaliteit: ze stellen hoge eisen aan hun omgeving. Als het water verontreinigt is of er wordt gif gebruikt (denk aan glyfosaat!), zijn vlinders als eerste verdwenen. Reden genoeg om ze een handje te helpen. Gewoon, in je eigen tuin: zorg voor bloemen en groen i.p.v. tegels!
Rups atalanta op grote brandnetel - Vlinders houden van zon, niet van wind. Zorg dus voor een beschutte plek in de zon.
- Vlinders zijn vooral op zoek naar nectar. Zorg dus dat je planten in je tuin hebt die van het vroege voorjaar tot in de late herfst een bron zijn van nectar (die noemen we nectarplanten). Top 10 nectarplanten volgens De Vlinderstichting: winterheide, sneeuwbal, judaspenning, lavendel, vlinderstruik, ijzerhard, koninginnenkruid, hemelsleutel, herfstaster en klimop (meer voorbeelden van nectarplanten).
- Hoe leuk (en zinvol!) is het om bij te kunnen dragen aan het voortbestaan van onze vlinders. Vlinders leggen hun eitjes op specifieke planten (die noemen we waardplanten). De rupsen die uit deze eitjes kruipen zullen van deze planten eten, zodat ze (via het zg. poppenstadium) weer uit kunnen vliegen als vlinder. Zorg dus ook voor voedsel voor de rupsen. De grote brandnetel is één van de belangrijkste waardplanten. Rupsen van de kleine vos, dagpauwoog, landkaartje, atalanta en distelvlinder leven ervan. Tip: zet een groepje brandnetels in een speciekuip bijeen (zodat niet de hele tuin wordt overwoekerd). Vuilboom is een belangrijke waardplant voor boomblauwtje en citroenvlinder. Daarnaast zorgt deze struik voor veel nectar (ook bijen profiteren hiervan!). Klimop biedt naast nectar in het najaar (aan bijen, vlinders en andere insecten) ook nog voedsel (blad) in de zomer voor de rups van het boomblauwtje.
- Leg een kruidentuintje of (vierkante meter) moestuin aan en stel enkele planten beschikbaar voor vlinders én rupsen. Veel vlinders drinken graag nectar van kruiden als marjolein, kattenkruid, lavendel, tijm, (water)munt, rozemarijn etc. De rups van de koninginnenpage eet graag van dille of venkel en rupsen van het groot en klein koolwitje zijn dol op koolsoorten (meer voorbeelden van waardplanten).
- Sommige vlinders, zoals gehakkelde aurelia, atalanta en dagpauwoog, zijn dol op rottend fruit. Maak een voedertafel met rottend fruit (appel, peer, pruimen, druiven, meloen, banaan of sinaasappel) of laat vruchten van je fruitboom op de grond liggen.
- Ruim je tuin in de winter niet te hard op zodat eitjes, rupsen en poppen kunnen overleven. Laat uitgebloeide planten dus gewoon staan. En laat afgevallen bladeren en takken zoveel mogelijk liggen. Ze vormen een overwinteringsplek voor veel insecten.
- Gebruik geen bestrijdingsmiddelen in je tuin. Daarmee doodt je niet alleen vlinders en rupsen, maar ook allerlei andere nuttige dieren zoals lieveheersbeestjes en bijen.
- Nachtvlinders kun je naar je tuin lokken door je tuin zo min mogelijk te verlichten. Nachtvlinders worden afgeleid door fel kunstlicht (mannetjes en vrouwtjes vinden elkaar minder snel). Veel nachtvlinders drinken net als dagvlinders nectar. Ga in het donker maar eens bij een bloeiende vlinderstruik staan; grote kans dat er tientallen gamma-uiltjes rond vliegen. Bepaalde planten lokken specifiek meer nachtvlinders aan; wilde kamperfoelie bijvoorbeeld, die 's avonds sterk begint te geuren.
Uit ervaring weet ik dat het toepassen van deze tips niet alleen voor blije vlinders en rupsen zorgt: jijzelf zult er minstens zo blij (misschien zelfs gelukkig) van worden! Ik lees dus heel graag wat jouw ervaringen zijn als je (één van) deze tips toepast. Je reactie hieronder is van harte welkom!
