Een warme dag weer. We blijven lekker thuis, nou ja, in de tuin. Eens kijken wat we vandaag allemaal te zien krijgen aan vlinders. En dat is weer veel: dagpauwoog, citroenvlinder, groot koolwitje, distelvlinder (eindelijk weer eens), bruin zandoogje, muntvlindertje, landkaartje, atalanta, klein koolwitje, klein geaderd witje, gehakkelde aurelia (ook eindelijk weer eens) en gamma-uiltje. En gelukkig blijven ze lang in onze tuin, sommigen zelfs de hele dag! En opeens zie ik daar een traag vliegende zwart-witte vlinder. Dat kan er maar 1 zijn: een landkaartje. Toch? Maar deze is groter! Het zou toch niet.......???? Als hij (eindelijk) ergens gaat zitten, weet ik het zeker: het zou toch wél!! Een kleine ijsvogelvlinder!!! In onze tuin!!! Nou jaaaaaaaaaaaa zeg. Niet normaal meer hóe gaaf!!! (sorry voor mijn enthousiasme ;-))

Ter info: kleine ijsvogelvlinders leven vooral hoog in de bomen, in gevarieerde, vochtige gemengde bossen of loofbossen. Ze voeden zich met mest, rottend fruit of vocht en drinken nectar van bloeiende braamstruiken. Het zijn dus helemaal geen (stads)tuinvlinders! Een zwerver? Een toevalstreffer? Geluk? Mij maakt het niet uit: hij/zij was er en ik heb genoten!

Na een grijze ochtend klaart het in de loop van de middag gelukkig op. Het is qua temperatuur heerlijk (zeker als de zon schijnt). En dat zien we ook aan het aantal vlinders in de tuin. Het is druk, vooral met 'witjes'. Naast onderstaande vlinders zien we ook nog klein geaderd witje (eiafzettend), scheefbloemwitje (eiafzettend), klein koolwitje, sint-jansvlinder en gamma-uiltje. Overigens heb ik nagenoeg het hele weekend bij de pop van de citroenvlinder gezeten en heb ik haar er uiteindelijk nét niet uit zien kruipen. Gisteravond, toen ik bezig was met een ander blog, besloot ze er uit te kruipen...... en dat was best (heel) zuur!

In Nederland konden we tot voor kort drie verschillende soorten 'witjes' zien: groot koolwitje, klein koolwitje en klein geaderd witje. Sinds 2015 is er een vierde soort bijgekomen: scheefbloemwitje. Het scheefbloemwitje is dus een relatief nieuw (dus zeldzaam) 'witje' in ons land, maar is bezig met een opmars vanuit het zuiden. ​Vorig jaar september zagen ook wij voor het eerst een scheefbloemwitje in onze tuin. Dit jaar zien we ze regelmatig, al sinds april; vrouwtjes én mannetjes. Vandaag zien we een vrouwtje....

​
Hoe herken je de vier 'witjes'?

Veel mensen hebben moeite om het verschil te zien tussen de algemene 'witjes' (groot koolwitje, klein koolwitje en klein geaderd witje). Nu met een vierde (nog zeldzame) soort erbij wordt het er niet makkelijker op. Toch zijn er een aantal kenmerken waardoor het verschil redelijk goed te bepalen moet zijn.

​
​1. Klein geaderd witje
Het klein geaderd witje heeft een 'druppelende' zwarte tekening, het zwart is niet recht maar eindigt in allemaal druppeltjes.

​​​
​2. Groot koolwitje
Het groot koolwitje heeft een uitgebreide en grote zwarte vleugelpunt, veel groter dan bij de andere witjes. Vaak zie je het dikke zwart al als de vlinder vliegt.

​
​3. Klein koolwitje
Het klein koolwitje heeft een kleine zwarte vleugelpunt. Deze zwarte vlek is recht afgesneden, alsof er een liniaal langs is gelegd.

​
​4. Scheefbloemwitje
Het scheefbloemwitje zit precies tussen het groot en klein koolwitje in. De vlek op de vleugelpunt is groter dan die van het klein koolwitje, maar minder nadrukkelijk aanwezig dan bij het groot koolwitje.

​Soms is het erg lastig om onderscheid te maken tussen klein koolwitje en scheefbloemwitje op basis van het zwart in de vleugelpunt. Gelukkig zijn er meer kenmerken die kunnen bijdragen aan een juiste determinatie: ​​
​

• Het scheefbloemwitje heeft een forsere middenstip die rechthoekig is en vaak zelfs enigszins hol is (middenstip klein koolwitje is kleiner en rond).

​

• De vleugelpunt van het scheefbloemwitje is min of meer afgerond, van het klein koolwitje is deze spitser. ​

​

• Als je een denkbeeldig lijntje trekt tussen de bovenkant van de middenstip naar de onderkant van de zwarte vleugelpunt, loopt dat lijntje bij groot koolwitje duidelijk naar beneden toe en kruist cellen; bij klein koolwitje loopt die lijn naar boven (en gaat dwars door een cel heen); en bij scheefbloemwitje loopt die lijn min of meer horizontaal en volgt min of meer de ader langs de cellen.